10. Sınıf Din Kültürü - 4. Ünite : Din, Çevre ve Teknoloji - Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Cevapları( Sayfa 136-140)

4. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Soruları

A) Aşağıda yer alan bilgi haritasını doldurunuz.

İslam'ın Çevreye İlişkin Ahlaki İlkeleri

• Çevre Allah'ın mülkü ve eseridir.
• Çevre insana emanettir.
• Fıtratı ve dengeyi korumak esastır.
• İsraf etmemek bir ilkedir.

İnsanın Çevreye Karşı Sorumlulukları

• Ekosistemi korumak.
• Doğal kaynakları israf etmemek.
• Geri dönüşüme destek olmak.
• Canlılara merhamet etmek.

↓

Çevre, İnsan ve Ahlak

↓

Günümüz Çevre Sorunları

↓

Sebepleri

• Aşırı tüketim ve israf
• Sanayileşme ve fosil yakıtlar
• Bilinçsizlik ve duyarsızlık
• Nüfus artışı ve çarpık kentleşme

Sonuçları

• İklim değişikliği ve küresel ısınma
• Su, hava ve toprak kirliliği
• Biyoçeşitliliğin azalması
• Doğal afetlerin artması

Çözüm Önerileri

• Tasarruflu olmak, israfı önlemek
• Yenilenebilir enerji kaynakları kullanmak
• Çevre bilincini artırmak
• Geri dönüşümü yaygınlaştırmak

136

B) Aşağıdaki tabloda bazı çevre sorunları verilmiştir. Tablonun altında yer alan soruları kutulardaki harfleri kullanarak cevaplayınız. Bir boşluğa birden fazla harf yazılabilir.

a Tüketim bağımlılığı	b Küresel ısınma	c Hava kirliliği	ç Biyoçeşitliliğin kaybı
d Su kirliliği	e Çarpık kentleşme	f Toprak kirliliği	g İklim değişikliği

1.Yaşanan sorunların hangilerinde teknolojik gelişmelerin etkisi vardır?

a, b, c, ç, d, e, f, g

2.Yeryüzünde sıcaklık ortalamalarının artması hangi sorunların yaşanmasına yol açar?

b, g

3.İhtiyaç olmadığı hâlde sürekli bir şeyler satın alma isteğine ne ad verilir?

a

4.Tarihî, kültürel ve doğal zenginliklerin tahrip edilerek yok olmasına neden olan çevre sorunları hangileridir?

e, d, f

5.Bilinçsiz yapılan tarımsal faaliyetler hangi çevre sorunlarının artmasına neden olur?

d, f

6.Bir bölgede bitki ve hayvan türlerinin azalmaya başlaması hangi sorunun habercisidir?

ç

7.Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı hangi sorunların azalmasına katkıda bulunur?

b, c, g

C) Aşağıdaki soruların cevaplarını boş bırakılan alana yazınız.

1. Teknoloji kullanılırken hangi ahlaki unsurlara dikkat edilmelidir? Gerekçeleriyle açıklayınız.

Teknoloji kullanılırken **sorumluluk, mahremiyet, dürüstlük ve faydalılık** gibi ahlaki unsurlara dikkat edilmelidir.
Gerekçeleri: **Sorumluluk**, teknolojinin çevreye ve insanlara vereceği zararları önlemek için gereklidir. **Mahremiyet**, kişisel verilerin korunması ve özel hayatın gizliliği için zorunludur. **Dürüstlük**, yanlış bilginin yayılmasını ve siber zorbalığı engeller. **Faydalılık** ise teknolojinin insanlığın yararına, hayatı kolaylaştıran bir araç olarak kullanılmasını sağlar.

137

2. Çarpık kentleşmenin yol açtığı çevre sorunları nelerdir? Yazınız.

Çarpık kentleşme; tarım arazilerinin ve yeşil alanların yok olmasına, altyapı yetersizliğine, trafik sorunlarına, hava ve gürültü kirliliğine, doğal yaşam alanlarının tahrip olmasına ve sosyal donatı alanlarının (park, okul vb.) yetersiz kalmasına neden olur.

3 ve 4. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

3. İnsan ve çevre arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

Metne göre, insan başlangıçta doğal çevrenin bir parçasıyken zamanla onu etkisi altına almış ve değiştirmiştir. Modern toplum insanının özellikle fosil yakıt kullanımı, üretim ve tüketim alışkanlıkları, doğal yapıyı bozarak hava, su ve toprak kirliliği gibi ciddi çevre sorunlarına yol açmıştır. Bu ilişki, insanın çevre üzerindeki yıkıcı etkisini ve bu etkinin sonuçlarının yine insana döndüğünü göstermektedir.

4. Çevre sorunlarına ilişkin çözüm önerileriniz nelerdir? Yazınız.

Çözüm önerileri, sorunun kaynağına yönelik olmalıdır. Fosil yakıt kullanımını azaltıp yenilenebilir enerji kaynaklarına (güneş, rüzgar) yönelmek. Üretim ve tüketim süreçlerinde israfı önleyen, geri dönüşüme dayalı sürdürülebilir modeller geliştirmek. Toplumda çevre bilincini artırarak daha sorumlu ve duyarlı davranışları teşvik etmek.

5. “İnsanların kendi elleriyle yapıp ettikleri yüzünden karada ve denizde düzen bozuldu; böylece Allah -dönüş yapsınlar diye- işlediklerinin bir kısmını onlara tattırıyor.” (Rum suresi 41. ayet)
Ayetin altı çizili bölümünde anlatılmak istenen nedir? Güncel örnekler vererek açıklayınız.

Altı çizili bölümde, insanların yanlış eylemlerinin sonuçlarının yine kendilerine döndüğü ve bunun bir uyarı olduğu anlatılmak istenmektedir. Allah, insanların hatalarından ders çıkarıp doğru yola dönmeleri için yaptıkları kötülüklerin bazı sonuçlarını (sel, kuraklık, salgın hastalık vb.) onlara yaşatır.
Güncel Örnekler: Fosil yakıtların aşırı kullanımı sonucu ortaya çıkan küresel ısınmanın, aşırı sıcak dalgaları, kuraklık ve seller gibi doğal afetlerle insanlığa geri dönmesi. Sanayi atıklarının denizlere bırakılması sonucu deniz ürünlerinin zehirlenmesi ve bu ürünleri tüketen insanların hastalanması.

138

Ç) Aşağıda verilen kelimeleri kullanarak “Teknoloji ve Ahlak” başlıklı bir metin yazınız.

1. kişisel verilerin korunması, mahremiyet, sorumluluk, sosyal medya

Teknoloji ve Ahlak

Günümüz dünyasında teknoloji, hayatımızın her alanına girmiş durumdadır. Özellikle sosyal medya gibi platformlar iletişimi kolaylaştırsa da, beraberinde ciddi ahlaki sorunları da getirmektedir. Bu noktada en temel ahlaki ilke, sorumluluk bilincidir. Her birey, teknolojik araçları kullanırken yaptığı paylaşımların ve eylemlerin sonuçlarından sorumludur.

Teknolojinin getirdiği en büyük risklerden biri de mahremiyet ihlalleridir. İnsanların özel yaşamlarına dair bilgilerin izinsizce paylaşılması, ahlaki olarak kabul edilemez. Bu nedenle, kişisel verilerin korunması hem yasal bir zorunluluk hem de temel bir ahlaki görevdir. Teknolojiyi ahlaki sınırlar içinde kullanmak, hem bireysel huzurumuz hem de toplumsal güven için vazgeçilmezdir.

D) Çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

1. "Toprak, hava ve su kirliliğini önlemenin en iyi yolu..."
   Bu metinden aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılamaz?

   • A) Günümüzde yaşanan çevre sorunları birçok problemi beraberinde getirmektedir.
   • B) Çevre sorunlarını önlemede temizlik bilincine sahip olmanın önemli bir yeri vardır.
   • C) Yaşadığımız alanların temiz tutulması çoğu hastalıkları ortadan kaldıracaktır.
   • D) Çevre sorunları canlıların hayatını tehlikeye düşüren bir boyuta ulaşmıştır.
   • E) Akarsu, deniz ve okyanuslarda yaşanan kirliliğin baş aktörü insandır.

139

2. "Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun 12. maddesine göre..."
   Verilen kanun maddesinden hareketle aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılabilir?

   • A) Kişisel verileri toplamak, kayıt altına almak ve işlemek kanunla yasaklanmıştır.
   • B) Bir insanın özel hayatı, etnik kökeni, mezhebi ve dini kişisel veri kapsamındadır.
   • C) Kişisel verilere ilişkin suçlar için ilgili kanunun hükümleri uygulanır.
   • D) Herkes kişisel verilerinin işlenip işlenmediğini öğrenme hakkına sahiptir.
   • E) Veri kayıt sisteminden sorumlu olanlar veri güvenliğini sağlamakla yükümlüdürler.

3. "Doğaya egemen olma isteğiyle hareket eden insanın ürettiği teknoloji..."
   Verilen metnin ana fikri aşağıdakilerden hangisi olabilir?

   • A) Teknoloji ve insan arasındaki ilişki insanlık tarihi ile yaşıttır.
   • B) 21. yüzyılda teknolojik alanda çok hızlı değişimler yaşanmaktadır.
   • C) Endüstri Devrimi'nin gerçekleşmesinde teknolojinin önemli bir rolü vardır.
   • D) Teknolojinin bilinçsiz kullanımı birçok çevre sorununa yol açmaktadır.
   • E) Çevre sorunlarını çevre dostu teknolojik ürünler kullanarak çözmek mümkündür.

4. “İnsanların kendi elleriyle yapıp ettikleri yüzünden karada ve denizde düzen bozuldu..." (Rum suresi 41. ayet)
   Verilen ayetten çıkarımlarından hangilerine ulaşılır?

   • A) Yalnız I
   • B) I ve II
   • C) I ve III
   • D) II ve III
   • E) I, II ve III

140