10. Sınıf Din Kültürü - 5. Ünite: İslam Düşüncesinde Yorumlar - Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Cevapları( Sayfa 164-168)

5. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Soruları

A) Aşağıdaki bilgi haritasını doldurunuz.

Dinî Yorum Farklılıklarının Sebepleri

İnsan Kaynaklı Sebepler: İnsanların mizaç, karakter, eğitim ve yeteneklerinin farklı olması.

Siyasi Sebepler: Hz. Peygamber'in vefatı sonrası halifelik tartışmaları gibi siyasi olayların farklı gruplar oluşturması.

Dinî Metinlerin Farklı Yorumlanması: Kur'an'daki müteşabih (anlamı kapalı) ayetlerin farklı şekillerde yorumlanması.

Coğrafi ve Kültürel Sebepler: İslam'ın yayıldığı farklı coğrafyalardaki yerel kültürlerin ve geleneklerin din anlayışını etkilemesi.

Sosyal Sebepler: Zamanla ortaya çıkan yeni toplumsal sorunlara ve ihtiyaçlara dinî metinlerden çözüm arayışları.

164

B) Aşağıdaki anlam çözümleme tablosunda verilen tanımların hangi kavramlarla ilişkili olduğunu belirleyerek ilgili alanları işaretleyiniz.

Tanımlar	Ehlisünnet	Fıkıh	Mezhep	İtikat	Tevil
a) İslam'da dinin ayrıntılarına ilişkin konularda, kendine özgü yorum ve uygulamalara sahip olan inanç ve ibadet grupları			✔
b) Birden fazla anlama gelen bir ayetin bu anlamlarından birinin İslam âlimleri tarafından tercih edilmesi					✔
c) Müslümanların günlük yaşamlarını düzenleyen birtakım kuralları içeren ilim dalı		✔
ç) Günümüzde Müslümanların büyük çoğunluğunun benimsediği görüş	✔
d) Allah'ın (cc) göndermiş olduğu kuralların hepsini kesin bir şekilde kabullenmek ve iman etmek				✔

C) Aşağıda Ehlisünnet ve Şia'nın ortak ve farklı özelliklerine ait bilgiler maddeler hâlinde verilmiştir. Venn diyagramındaki boş alanlara bu bilgilerin yer aldığı madde imini yazınız.

Ehlisünnet

• a) Müslümanların çoğunluğu bu görüşü benimsemektedir.
• c) Bünyesinde ortaya çıkan mezheplerden birisi Hanefilik'tir.
• f) Bu görüşte Hz. Peygamber'in uygulamaları takip edilir.

Ortak Özellikler

• b) Temel kaynakları olarak Kur'an ve sünnet kabul edilir.
• d) İslam düşüncesinde ortaya çıkmış dinî yorum biçimidir.

Şia

• ç) On iki imama inanmak, dinin aslî bir hükmü olarak kabul edilir.
• e) Bünyesinde ortaya çıkan mezheplerden birisi Caferilik'tir.
• g) Bu görüşün isimlendirilmesi Hasan Basri tarafından yapılmıştır.

165

Ç) Aşağıdaki kutularda İslam düşüncesinde ortaya çıkan bazı mezhepler yer almaktadır. Tablonun altındaki soruları kutulardaki harfleri kullanarak cevaplayınız. Bir soruya cevap olarak birden fazla harf yazılabilir.

aEşarilik

bHanefilik

cCaferilik

çMalikilik

dMatüridilik

eŞafiilik

fHanbelilik

gŞiilik

1.Namaz, oruç, zekât gibi ibadetlerin yerine getiriliş şartları hangi mezheplerin inceleme alanına girer?

b, c, ç, e, f

2.İslam düşüncesinde ortaya çıkan itikadi-siyasi mezhepler hangileridir?

a, d, g

3.Numan bin Sabit'in görüşleri çerçevesinde şekillenen mezhep hangisidir?

b

4.Hakkında bilgi verilen mezhep, yukarıdaki mezheplerden hangileriyle aynı grupta yer almaz?

a, d, g

5.Hakkında bilgi verilen mezhep yukarıdakilerden hangisidir?

ç

D) Aşağıdaki soruların cevaplarını boş bırakılan alanlara yazınız.

1. “Ey insanlar! Şüphe yok ki biz, sizi bir erkek ve bir dişiden yarattık ve birbirinizi tanımanız için sizi boylara ve kabilelere ayırdık..." (Hucurat suresi 13. ayet)
Ayette altı çizili ifadede vurgulanmak istenen nedir? Yorumlayınız.

Vurgulanmak istenen, insanların farklı milletler ve kabileler halinde yaratılmasının amacının çatışmak, ayrışmak veya birbirine üstünlük taslamak değil; **tanışmak, kültürel alışverişte bulunmak ve yardımlaşmak** olduğudur. Bu farklılıklar, insanlık ailesinin bir zenginliğidir ve bir araya gelerek daha güçlü bir medeniyet kurma vesilesidir.

166

2 ve 3. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

2. Din İşleri Yüksek Kurulunun fetvasına göre balık dışındaki deniz ürünlerinin tüketilmesi konusunda farklı görüşlerin ortaya çıkmasının sebepleri nelerdir? Açıklayınız.

Sebebi, Kur'an ve sünnette balık dışındaki deniz hayvanlarının isimlerinin tek tek zikredilerek haklarında açık bir hüküm bulunmamasıdır. Bu nedenle alimler, genel ilkelerden yola çıkarak yorum (içtihat) yapmışlardır. Hanefiler "balık suretinde olmayanlar yenmez" ilkesini benimserken; Şafii, Maliki ve Hanbeli alimler ise "denizden çıkan her şey helaldir" genel ilkesine dayanarak daha geniş bir yorum yapmışlardır.

3. Yorum farklılıkları İslam'ın yaşanmasına ne gibi katkılarda bulunmaktadır? Gerekçeleriyle açıklayınız.

Yorum farklılıkları, İslam'ın farklı coğrafya, kültür ve zamanlarda yaşanmasına imkan tanıyan bir **zenginlik** ve **kolaylık** sağlar. Metinde belirtildiği gibi, bu ihtilaflar meselelerin daha iyi anlaşılmasına katkı sunar ve Müslümanlar için uygulamada alternatifler ve kolaylıklar oluşturur. Bu dinamizm, İslam hukukunun donuklaşmasını önler ve hayatın getirdiği yeni sorunlara çözüm bulunmasını sağlar.

E) Çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

1. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni...
   Buna göre öğrencinin kutudan çektiği kartta yazılı olan mezhep aşağıdakilerden hangisidir?

   • A) Caferilik
   • B) Eşarilik
   • C) Hanbelilik
   • D) Malikilik
   • E) Matüridilik

2. 2 ve 3. soruları aşağıdaki ayete göre cevaplayınız.
   "Ey insanlar! Şüphe yok ki biz, sizi bir erkek ve bir dişiden yarattık..." (Hucurat suresi 13. ayet)
   2. Bu ayete göre yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

   • A) I ve III
   • B) I ve IV
   • C) II ve III
   • D) I, II ve IV
   • E) II, III ve IV

3. 3. Aşağıdaki hadislerden hangisi bu ayetin mesajı ile aynı doğrultudadır?

   • A) “İyilik güzel ahlaktır. Kötülük ise vicdanını rahatsız eden ve insanların bilmesini istemediğin şeydir.”
   • B) “Siz yeryüzündekilere merhamet edin ki gökyüzündeki(ler) de size merhamet etsin.”
   • C) “Küçüğümüze merhamet etmeyen, büyüğümüze saygı göstermeyen ve iyiliği emredip kötülükten sakındırmayan bizden değildir."
   • D) "Allah sizin dış görünüşlerinize ve mallarınıza bakmaz, bilakis kalplerinize ve amellerinize bakar."
   • E) "Allah ancak samimiyetle ve sadece kendi rızası gözetilerek yapılan ameli kabul eder."

167-168