10. Sınıf Din Kültürü - 2. Ünite: Allah'ı Tanımak - Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Cevapları( Sayfa 74-78)

2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Soruları

A) Allah'ın (cc) bazı sıfatları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Kutulardaki sıfatları, harfleri kullanarak ayetlerle eşleştiriniz. Bir boşluğa birden fazla harf yazılabilir.

a	b	c	ç	d
Basar	Beka	Hayat	İlim	Kelam
e	f	g	ğ	h
Kıyambinefsihi	Kudret	Semi	Tekvin	Vahdaniyet

1. 1. “O, göklerin ve yerin eşsiz yaratıcısıdır. Eşi olmadığı hâlde nasıl çocuğu olabilir? Her şeyi O yaratmıştır ve her şeyi hakkıyla bilen O'dur.” (Enam suresi 101. ayet)

   ğ, h, ç

2. 2. "Yeryüzünde bulunanların hepsi fânidir. Azamet ve kerem sahibi Rabbinin zatı ise baki kalır." (Rahman suresi 26 ve 27. ayetler)

   b

3. 3. “O peygamberlerin kimini kiminden üstün kıldık. Allah içlerinden bir kısmıyla konuşmuş, bir kısmını da derecelerle yükseltmiştir...” (Bakara suresi 253. ayet)

   d

4. 4. "Kim Allah'a kavuşmayı arzu ederse bilsin ki Allah'ın belirlediği sürenin sonu mutlaka gelecektir. O; her şeyi bilir, her şeyi işitir.” (Ankebut suresi 5. ayet)

   ç, g

5. 5. “De ki: Yeryüzünde gezip dolaşın ve Allah'ın ilk yaratılışı nasıl başlatıp devam ettirdiğini görün. Allah, daha sonra ikinci hayatı da işte böyle gerçekleştirecektir; Allah her şeye kadirdir.” (Ankebut suresi 20. ayet)

   ğ, f

6. 6. "Allah, kendisinden başka hiçbir ilah bulunmayandır. Diridir, kayyumdur.” (Âl-i İmran suresi 2. ayet)

   h, c, e

7. 7. "... Allah geceyi gündüze, gündüzü de geceye katar. Allah her şeyi işitir ve görür.” (Hac suresi 61. ayet)

   g, a

74

B) Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Aşağıdaki cümleleri verilen kelimelerden doğru olanlarla eşleştiriniz.

bekaCebbaresmayıhüsnaKuddüsSelamvücud

• a) Allah'ın (cc) “kendisine hiçbir şeyin zarar veremediği, ona yakışmayan yahut zarar verici her şeyden salim olan” anlamlarına gelen ismi
  Selam
• b) Allah'ın (cc) “temiz, hiçbir eksikliğin veya çirkinliğin kendisine bulaşamayacağı varlık" anlamlarına gelen ismi
  Kuddüs
• c) Allah'ın (cc) güzel isimlerini ifade eden kavram
  esmayıhüsna
• ç) Allah'ın (cc) “ölümsüz” olduğunu anlatan sıfatı
  beka
• d) Allah'ın (cc) “varlıkları dilediği gibi emrine boyun eğdiren” anlamına gelen ismi
  Cebbar

C) Aşağıdaki önermeleri okuyunuz. Önermeler doğru ise “Doğru” ( ), yanlış ise “Yanlış” ( ) kutucuğunu işaretleyiniz ve cevabınızın gerekçesini yazınız.

1. Evrende gözlemlenen düzen, bu sistemin bir “düzenleyicisi/kurucusu” olduğunu gösterir.

Doğru (✔) Yanlış ( )

Çünkü: Akıl, böylesine karmaşık ve uyumlu bir sistemin tesadüfen oluşamayacağını, mutlaka bir kurucusu ve düzenleyicisi olması gerektiğini kabul eder. Bu, teleolojik delilin temelidir.

2. Allah'ın (cc) canlılara rızık vermesi O'nun kelam sıfatının yansımasıdır.

Doğru ( ) Yanlış (✔)

Çünkü: Rızık vermek, Allah'ın Rezzak ismi ve yaratma (Tekvin) ile ilgili sıfatlarının bir yansımasıdır. Kelam sıfatı ise Allah'ın konuşmasıyla ilgilidir.

3. Allah'ın (cc) isim ile sıfatları arasında ilişki vardır.

Doğru (✔) Yanlış ( )

Çünkü: Allah'ın isimleri (Esmayıhüsna), O'nun sıfatlarından kaynaklanır. Örneğin, her şeyi bilmesi (İlim sıfatı) O'nun Alîm (bilen) isminin temelidir.

4. Allah'ın (cc) zatını kavramak mümkündür.

Doğru ( ) Yanlış (✔)

Çünkü: İnsan aklı ve duyuları sınırlıdır. Sınırlı olan, sınırsız olan Allah'ın zatını tam olarak kavrayamaz. Biz O'nu ancak sıfatları ve eserleri aracılığıyla tanıyabiliriz.

5. Allah'ı (cc) tanımak için sadece O'na inanmak yeterlidir.

Doğru ( ) Yanlış (✔)

Çünkü: Sadece inanmak taklidi imana yol açabilir. İslam, imanın bilgiyle, tefekkürle ve Allah'ın isim ve sıfatlarını öğrenerek güçlendirilmesini, yani O'nu daha derinlemesine tanımayı teşvik eder.

75

Ç) Aşağıdaki soruların cevaplarını boş bırakılan alanlara yazınız.

1. Allah'ın (cc) varlığı ile ilgili delilleri bilmek niçin önemlidir? Açıklayınız.

Delilleri bilmek, taklidi imandan (çevreden görerek inanma) tahkiki imana (araştırarak, bilerek ve anlayarak inanma) geçmeyi sağlar. Bu, imanı şüphe ve vesveselere karşı daha güçlü kılar, kişinin inancını temellendirir ve Allah ile olan bağını daha bilinçli hale getirir.

2. "İnsan, kendisi ve çevresindekiler üzerine düşündüğünde evrendeki varlıkların başıboş olmadığı..."
Yukarıdaki metinde Allah'ın (cc) varlığına ilişkin hangi delil yer almaktadır? Bu delili kısaca açıklayınız.

Teleolojik Delil (Gaye ve Nizam Delili) yer almaktadır. Bu delil, evrendeki her şeyin başıboş olmayıp belli bir amaç (gaye) ve düzen (nizam) içinde yaratıldığı fikrine dayanır. Metinde mevsimlerin, gezegenlerin hareketinin ve canlıların organlarının belli bir hikmetle yaratılması bu delile işaret eder.

3. Allah'ın (cc) varlığına işaret eden doğa olaylarından iki tanesini örnek vererek açıklayınız.

1. Su Döngüsü: Suyun buharlaşıp bulut olması, sonra yağmur olarak yeryüzüne dönüp hayata kaynaklık etmesi, kusursuz bir düzen ve amacı gösterir.
2. Fotosentez: Bitkilerin güneş ışığı, su ve karbondioksiti kullanarak kendileri ve diğer canlılar için besin ve oksijen üretmesi, kompleks ve amaçlı bir sistemin varlığına delildir.

4. Allah'ın (cc) Rahman isminin yeryüzündeki yansımaları nelerdir? Örneklerle açıklayınız.

Rahman, merhameti sonsuz olan demektir ve bu merhamet yeryüzünde inanan-inanmayan ayrımı yapmadan tüm canlıları kapsar. Örnekler: Güneş'in her sabah herkes için doğması, yağmurun her yere yağması, havanın tüm canlılar tarafından solunması, bir annenin yavrusuna olan şefkati Rahman isminin yansımalarıdır.

5. "Allah'ın (cc) sıfatlarından bazıları sadece zatına özgüdür..."
Yukarıda verilen paragrafın konusu nedir? Yazınız.

Paragrafın konusu, Allah'ın sıfatlarının Zati (sadece kendine özgü) ve Sübuti (mahiyeti farklı olmakla birlikte yaratılmışlarda da yansıması görülen) olarak ayrılmasıdır.

6. Haşr suresinin 22-24. ayetlerinde geçen Bâri ve Selam isimlerinin ne anlama geldiğini kısaca açıklayınız.

Bâri: Eşyayı ve her şeyin âzâ ve organlarını birbirine uygun bir halde yaratan, örneksiz yaratıcı.
Selam: Her türlü eksiklikten ve tehlikeden uzak olan; esenlik, barış ve güvenlik veren.

76

D) Çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

1. "• 'Göklerde ve yerde nice deliller vardır...'
   • 'Gece ve gündüz, Güneş ve Ay O'nun işaretlerindendir...'
   • 'Gökleri, yeri ve oralarda üretip yaydığı canlıları yaratması O'nun kanıtlarındandır...'”
   Yukarıdaki ayetlerden anlaşıldığı üzere evren ___
   Verilen cümledeki boş bırakılan alana yazılabilecek en uygun ifade aşağıdakilerden hangisidir?

   • A) maddenin çeşitli hâllerinden ibarettir.
   • B) çok büyük cisimlerden oluşmaktadır.
   • C) Allah'ın (cc) varlığının delillerindendir.
   • D) düzen ve kaosun iç içe olduğu bir yerdir.
   • E) canlıların yaşam mücadelesi verdiği alandır.

2. "Allah (cc) insanı en güzel biçimde yaratmış..."
   Buna göre çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?

   • A) I ve II
   • B) II ve III
   • C) I, II ve IV
   • D) II, III ve IV
   • E) I, II, III ve IV

77

3. "Görmedin mi, Allah gökten su indirdi..." (Zümer suresi 21. ayet)
   Bu ayetten aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılamaz?

   • A) Allah'ın (cc) varlığına ulaşabilmek için doğanın gözlemlenmesi gerekir.
   • B) Yüce Allah tabiat olaylarını belli bir düzen içerisinde yaratmaktadır.
   • C) Canlılar için gökten suyu indirmesi Allah'ın (cc) Tevvab isminin yansımasıdır.
   • D) Bitkilerin yaşamı da insanın yaşamına benzer şekilde belli aşamaları içerir.
   • E) Allah (cc) bitkilerin yaşamını sürdürebilmesi için gökten su indirmektedir.

4. "Sonradan meydana gelen her şeyin bir var edicisi olmalıdır.”
   Bu ifade Allah'ın (cc) varlığını ispatlamak için kullanılan delillerden hangisine ait bir önermedir?

   • A) Dinî tecrübe delili
   • B) Hudus delili
   • C) Ontolojik delil
   • D) Psikolojik delil
   • E) Sosyolojik delil

5. "• 'Bir iyiliği açıklar veya gizlerseniz...'
   • 'Onlar düşünmüyorlar mı...'
   • 'Sizi güçsüz yaratan...'"
   Bu ayetlerin tamamında aşağıdaki sıfatlardan hangisine değinilmiştir?

   • A) Kelam
   • B) İlim
   • C) Basar
   • D) Kudret
   • E) Semi

78