6. Sınıf Din Kültürü 2. Ünite: Ramazan ve Oruç (Kapsamlı)
1. Oruç ve Kur'an Ayı Ramazan
Ramazan, Hicri takvimin dokuzuncu ayıdır ve Müslümanlar için çok özel bir aydır. Çünkü İslam'ın beş şartından biri olan oruç ibadeti bu ayda tutulur ve kutsal kitabımız Kur'an-ı Kerim bu ayda indirilmeye başlanmıştır. Bu yüzden Ramazan'a "On Bir Ayın Sultanı" denir.
Sahur: Oruca başlamadan önce, imsak vaktinden önce gece yenen yemektir. Peygamberimiz sahur yapmanın bereketli olduğunu söylemiştir.
İmsak: Orucun başlama vaktidir. Bu vakitle birlikte yeme-içme sona erer.
İftar: Orucun sona erdiği, akşam ezanının okunmasıyla birlikte orucun açıldığı vakittir.
Mukabele: Bir kişinin Kur'an'ı okuması ve diğerlerinin de takip etmesi şeklinde yapılan karşılıklı Kur'an okuma geleneğidir.
Teravih: Sadece Ramazan ayında, yatsı namazından sonra cemaatle kılınan sünnet bir namazdır.
Fitre (Fıtır Sadakası): Ramazan ayının sonuna kadar verilmesi gereken, maddi durumu iyi olan Müslümanların fakirlere verdiği bir sadakadır.
2. Oruç İbadeti
**Oruç**, tan yerinin ağarmasından (imsak) başlayarak güneş batıncaya (iftar) kadar Allah rızası için bilinçli olarak yeme, içme ve bazı bedensel isteklerden uzak durmaktır.
Oruç Çeşitleri
- Farz Oruç: Ramazan ayında tutulan oruçtur. Tutulmazsa daha sonra kaza edilmesi gerekir.
- Vacip Oruç: Adak orucu gibi, kişinin bir dileği gerçekleşirse tutmaya söz verdiği oruçtur.
- Nafile Oruç: Sevap kazanmak amacıyla Ramazan ayı dışında tutulan oruçlardır (Pazartesi-Perşembe oruçları gibi).
Akılda Kalıcı Örnekler
Örnek 1: Bir sınavda başarılı olmak için "Eğer sınavı geçersem, bir gün oruç tutacağım" diye söz vermek **Adak Orucudur** ve tutulması vaciptir.
Örnek 2: Ramazan ayında hasta olduğumuz için tutamadığımız iki gün orucu, bayramdan sonra tutmak **Kaza Orucudur** ve tutulması farzdır.
Örnek 3: Peygamber Efendimizin yaptığı gibi, sevap kazanmak amacıyla herhangi bir Pazartesi günü oruç tutmak **Nafile Oruçtur**.
Soru: Kimler oruç tutmakla yükümlüdür?
Cevap: Akıllı, ergenlik çağına ulaşmış ve sağlıklı olan her Müslüman'a Ramazan orucu farzdır. Ancak yolculuk, hastalık, yaşlılık gibi geçerli mazeretleri olanlar oruçlarını daha sonra tutabilir veya tutamıyorlarsa fidye verirler.
3. Oruç İbadetinin İnsana Kazandırdıkları
Oruç, sadece aç kalmak değildir. Bize hem bireysel hem de toplumsal olarak pek çok güzellik kazandıran bir irade eğitimidir.
| Bireysel Faydaları | Toplumsal Faydaları |
|---|---|
| Sabrı Öğretir: Açlığa ve susuzluğa sabrederek irademizi güçlendiririz. | Yardımlaşmayı Artırır: İftar sofraları, fitre ve zekatlar ile insanlar birbirine daha çok yardım eder. |
| Şükrü Hatırlatır: Nimetlerin değerini daha iyi anlar ve Allah'a şükretmeyi öğreniriz. | Kardeşliği Güçlendirir: Aynı anda iftar açan, aynı anda teravihe giden insanlar arasında birlik ve beraberlik ruhu artar. |
| Empati Kurmayı Sağlar: Aç insanların halini daha iyi anlar, onlara karşı daha merhametli oluruz. | Toplumsal Huzuru Sağlar: Oruç sayesinde insanlar daha sabırlı ve sakin olduğu için toplumda kavgalar ve kötülükler azalır. |
Akılda Kalıcı Örnekler
Örnek 1 (İrade): En sevdiğimiz çikolata önümüzde dururken iftar vaktini beklemek, bize sadece yemeğe karşı değil, aynı zamanda kötü söz söylemeye, öfkelenmeye karşı da kendimizi tutma (irade) gücü verir.
Örnek 2 (Empati): Bir günlüğüne gözlerimizi bağlayıp görme engelli bir arkadaşımızın neler hissettiğini anlamaya çalışmak gibi, oruç da bize açlığın ne demek olduğunu yaşatarak yoksul insanların halini anlamamızı sağlar.
Örnek 3 (Toplumsal Birlik): Bir stadyumda binlerce insanın aynı takım için hep bir ağızdan tezahürat yapması gibi, Ramazan'da da milyonlarca Müslüman aynı amaç için oruç tutar, aynı anda iftar eder ve bu da büyük bir birlik ve kardeşlik duygusu oluşturur.
4. Bir Dua Öğreniyorum: İftar Duası
Orucumuzu açarken, gün boyunca gösterdiğimiz sabrın ve ibadetin kabulü için Allah'a dua etmek çok güzel bir davranıştır. Peygamber Efendimiz de iftarını açarken dua ederdi.
İftar Duası ve Anlamı
Okunuşu:
"Allahümme leke sumtü ve bike âmentü ve aleyke tevekkeltü ve alâ rızkıke eftartü."
Anlamı:
"Allah’ım! Senin rızan için oruç tuttum, sana inandım, sana güvendim ve senin verdiğin rızıkla orucumu açtım."
Soru: İftar duası bize ne anlatır?
Cevap: Bu kısa ve anlamlı dua, yaptığımız ibadetin (oruç) sadece ve sadece Allah rızası için olduğunu, O'na olan inancımızı, güvenimizi ve teslimiyetimizi ifade eder. Önümüzdeki nimetlerin de yine O'nun tarafından verildiğini kabul edip şükretmemizi sağlar.
Hazırlayan: Abdurrahman Seyhan
www.sorularladers.net
Görüşlerinizi yoruma yazabilir misiniz?