10. Sınıf Din Kültürü 4. Ünite Sunum - 4.3. Çevre ve Teknoloji

1/31

A-

A+

Tam Ekran

Önceki

Sonraki

Din, Çevre ve Teknoloji

4.3. Çevre ve Teknoloji

Ünite 4 - Konu 3

Bu Konuda Neler Öğreneceğiz?

• Teknolojinin çevre üzerindeki ikili etkisini: hem sorun kaynağı hem de çözüm aracı oluşunu.

• Teknolojik gelişmelerin küresel ısınma, kirlilik ve doğal kaynakların tükenmesi gibi sorunlara nasıl yol açtığını.

• Tüketim bağımlılığının teknoloji ve çevre sorunlarıyla ilişkisini.

• Çevre dostu teknolojilerin (yenilenebilir enerji vb.) çevre sorunlarının çözümündeki rolünü.

• İslam'ın çevreye karşı duyarlı olmayı teşvik eden öğretilerini.

Anahtar Kavramlar

Teknoloji: İnsanın hayatını kolaylaştırmak için geliştirdiği araç, gereç ve yöntemler.

Küresel Isınma: Atmosferdeki sera gazlarının artmasıyla dünya sıcaklığının yükselmesi.

İklim Değişikliği: Küresel ısınmaya bağlı olarak iklimlerde meydana gelen uzun süreli ve kalıcı değişiklikler.

Tüketim Bağımlılığı: İhtiyaç dışı, sürekli ve kontrolsüz bir şekilde tüketme isteği.

Yenilenebilir Enerji: Güneş, rüzgâr gibi doğada sürekli var olan ve çevreye az zarar veren enerji kaynakları.

Teknoloji: Sorun mu, Çözüm mü?

İnsan, ihtiyaçlarını karşılamak için çevreyi şekillendirir. Teknolojik gelişmeler bu süreci hızlandırmıştır. Ancak bu durum, bir yandan hayatı kolaylaştırırken diğer yandan doğal kaynakların hızla tükenmesine ve çevre sorunlarının artmasına neden olmuştur. Teknoloji, hem sorunun kaynağı hem de çözümün bir parçasıdır.

Teknolojinin Çevreye Olumsuz Etkileri

• Küresel Isınma: Sanayi, enerji ve ulaşım sektörlerindeki teknolojik gelişmeler, atmosferdeki sera gazı miktarını artırarak küresel ısınmaya yol açar.
• Doğal Afetler: Küresel ısınma; fırtına, sel, kuraklık ve orman yangını gibi afetlerin sıklığını ve şiddetini artırır.
• Kirlilik ve Kaynak Tüketimi: Sanayileşme ve kentleşme; su, hava, toprak kirliliğine ve doğal kaynakların hızla azalmasına neden olur.
• Tüketim Çılgınlığı: Dijital teknolojiler, ürünlere erişimi kolaylaştırarak insanları ihtiyaç dışı tüketime (tüketim bağımlılığına) yönlendirir. Bu da daha fazla üretim ve daha fazla çevre kirliliği demektir.

Teknolojinin Çevreye Olumlu Etkileri

Artan çevre bilinci, insanoğlunu çevreye duyarlı teknolojiler geliştirmeye yönlendirmiştir. Bu teknolojiler, sorunların çözümünde kilit rol oynamaktadır.

Yenilenebilir Enerji

Güneş ve rüzgâr enerjisi gibi çevre dostu kaynaklar, fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltır.

Enerji Verimliliği

Daha az enerji tüketen teknolojiler, kaynakların korunmasını sağlar.

Geri Dönüşüm

Atıkların yeniden kullanılmasını sağlayan teknolojiler, hammadde tüketimini ve kirliliği azaltır.

Çevre Dostu Üretim

Üretim süreçlerinde daha az su ve enerji kullanan, daha az atık çıkaran teknolojiler geliştirilmiştir.

İslam ve Çevre Sorumluluğu

Çevreye karşı duyarlı olmak, Müslüman olmanın bir gereğidir. İslam, insanın sınırsız ve sorumsuz davranışlarla hem kendi hayatını hem de gelecek nesillerin hayatını tehlikeye atmasını yasaklar.

"Düzene girdikten sonra yeryüzünde bozgunculuk yapmayın...”

(A'râf suresi, 56. ayet)

Peygamberimizin Çevreye Bakışı

• Ağaç dikmenin önemini vurgulamıştır.
• Medine çevresindeki ağaçların kesilmesini yasaklayarak bir koruma alanı (harem bölgesi) oluşturmuştur.
• Hayvanlara eziyet edilmesinin haram olduğunu ve sebepsiz yere öldürülen bir serçenin bile kıyamet gününde davacı olacağını bildirmiştir.

Bu Bilgiler Ne İşimize Yarayacak?

Teknolojinin çevre üzerindeki etkilerini bilmek, bizi daha bilinçli bir tüketici ve sorumlu bir birey yapar. Teknolojinin hem sorun yaratabileceğini hem de çözüm sunabileceğini anlarız. Bu sayede, seçimlerimizde (enerji tasarruflu cihazlar kullanmak, israftan kaçınmak, geri dönüşüme katkıda bulunmak gibi) çevreye duyarlı davranabiliriz. İslam'ın çevreye verdiği değeri bilmek, bu sorumluluğumuzu manevi bir temel üzerine inşa etmemizi sağlar.

Etkinlik: Farkında mıyız?

Soru: İklim değişikliğine yol açan temel etkenler nelerdir?

Başta sanayi, enerji ve ulaşım sektörleri olmak üzere fosil yakıtların (kömür, petrol) aşırı kullanımı, ormanların yok edilmesi ve atmosferdeki sera gazı miktarının artması gibi etkenler iklim değişikliğine yol açar.

Etkinlik: Çözüm Üretelim

Sorun: Mutfakta kullanılan kimyasal temizleyiciler su kirliliğine yol açmaktadır.
Soru: Bu soruna yönelik ne gibi çözümler üretebiliriz?

Kimyasal ürünler yerine sirke, karbonat gibi doğal temizleyicileri tercih edebiliriz. Çevre dostu, biyolojik olarak parçalanabilen temizlik ürünleri kullanabiliriz.

Etkinlik: 5N1K

Soru: Teknoloji kaynaklı çevre sorunları (Ne?) ne zaman artmaya başlamıştır (Ne Zaman?) ve neden ortaya çıkmıştır (Neden?)?

Ne?: Küresel ısınma, kirlilik, kaynakların tükenmesi.
Ne Zaman?: Özellikle Sanayi Devrimi ile birlikte artmaya başlamıştır.
Neden?: Sanayileşme, fosil yakıt kullanımı, nüfus artışı ve tüketim toplumunun ortaya çıkması nedeniyle.

Değerlendirme: Doğru - Yanlış

1. Teknolojik gelişmelerin çevre üzerinde sadece olumlu etkileri olmuştur.

Değerlendirme: Doğru - Yanlış

2. Küresel ısınma, fırtına ve sel gibi doğal afetlerin artmasına neden olmaktadır.

Değerlendirme: Doğru - Yanlış

3. Tüketim bağımlılığının çevre sorunları üzerinde bir etkisi yoktur.

Değerlendirme: Doğru - Yanlış

4. Yenilenebilir enerji kaynakları, çevre sorunlarının azalmasına katkıda bulunur.

Değerlendirme: Doğru - Yanlış

5. İslam, yeryüzünde bozgunculuk yapılmasını yasaklar.

Değerlendirme: Doğru - Yanlış

6. Çarpık kentleşme, doğal yaşam alanlarını olumlu etkiler.

Değerlendirme: Boşluk Doldurma

1. Sanayi ve enerji sektörlerindeki teknolojik gelişmeler, atmosferdeki sera gazı miktarını artırarak __________'ya yol açar.

Küresel ısınma

Değerlendirme: Boşluk Doldurma

2. Güneş ve rüzgâr gibi çevre dostu enerji kaynaklarına __________ enerji denir.

Yenilenebilir

Değerlendirme: Boşluk Doldurma

3. Dijital teknolojilerin ürünlere erişimi kolaylaştırması, insanlarda __________'na sebep olabilmektedir.

Tüketim bağımlılığı

Değerlendirme: Boşluk Doldurma

4. Hz. Peygamber, __________'yi harem bölgesi ilan ederek çevresindeki ağaçların kesilmesini yasaklamıştır.

Medine

Değerlendirme: Test 1

Aşağıdakilerden hangisi, teknolojinin çevre sorunlarına yol açmasının temel nedenlerinden biridir?

A) Sanayide fosil yakıtların kullanılması

B) İnternetin yaygınlaşması

C) Tıpta yeni cihazların kullanılması

D) Tarımda sulama sistemlerinin gelişmesi

Değerlendirme: Test 2

Aşağıdakilerden hangisi çevre dostu bir teknoloji örneğidir?

A) Kömürle çalışan termik santral

B) Güneş panelleri

C) Plastik poşet üretimi

D) Benzinli araba motoru

Değerlendirme: Test 3

"Düzene girdikten sonra yeryüzünde bozgunculuk yapmayın..." (A'râf, 56) ayeti, aşağıdaki davranışlardan hangisini eleştirmektedir?

A) Doğal dengeyi bozarak çevreye zarar vermeyi

B) Ağaç dikerek çevreyi güzelleştirmeyi

C) Teknolojiyi insanlığın faydasına kullanmayı

D) Hayvanlara merhamet etmeyi

Değerlendirme: Test 4

İnsanların cep telefonu gibi cihazlar aracılığıyla sürekli alışveriş yapma isteği, hangi çevre sorununu tetikler?

A) Gürültü kirliliğini

B) Biyoçeşitliliğin artmasını

C) Tüketim bağımlılığını ve kaynakların israfını

D) Ozon tabakasının incelmesini

💡

Konu Tamamlandı!

Bu bölümde teknolojinin çevre üzerindeki ikili rolünü, hem sorunların kaynağı hem de çözümün anahtarı olabileceğini öğrendik. Ahlaki bir sorumlulukla teknolojiyi kullanmanın önemini kavradık.

Diğer konuda görüşmek üzere!