Etkinlik 1-2: Hz. Muhammed'in (sav) Doğduğu Çevre
Peygamberimizin doğduğu çevrenin dini, sosyal, ekonomik ve siyasi koşullarını inceleme.
Peygamberimizin Doğduğu Çevrenin Genel Özellikleri
- Dinî Durum: En yaygın inanç putperestlikti (şirk). Kâbe putlarla doluydu. Bunun yanı sıra Hz. İbrahim'in dinine inanan Hanifler, az sayıda Hristiyan ve Yahudi de bulunuyordu.
- Ekonomik Durum: Mekke'nin verimsiz toprakları nedeniyle tarım gelişmemişti. Geçim kaynağı temel olarak ticaret, hayvancılık ve el sanatlarına dayanıyordu. Kâbe'nin varlığı, Mekke'yi önemli bir ticaret merkezi yapıyordu.
- Siyasi Durum: Merkezi bir devlet yapısı yoktu. Toplum, kabileler halinde yaşıyordu ve her kabile kendi reisi tarafından yönetiliyordu. Kabileler arasında sık sık savaşlar yaşanırdı.
- Sosyal Durum: Toplum, hürler ve köleler olarak ikiye ayrılmıştı. Kabilecilik (asabiyet) çok güçlüydü. Kadınlara ve kız çocuklarına değer verilmez, içki, kumar, hırsızlık gibi kötü alışkanlıklar yaygındı. Güçlünün zayıfı ezdiği bir adalet anlayışı hakimdi. Bu döneme bu yüzden "Cahiliye Dönemi" denir.
Etkinlik 3: Geçmişten Günümüze
Cahiliye dönemi davranışlarını günümüzle karşılaştırma.
- Cahiliye: Kabilecilik (kendi kabilesini haksız da olsa savunma). Günümüz: Fanatizm, ırkçılık, ayrımcılık.
- Cahiliye: Güçlünün zayıfı ezmesi, adaletsizlik. Günümüz: Mafyacılık, zorbalık, haksızlık.
- Cahiliye: Kadına değer verilmemesi. Günümüz: Kadına yönelik şiddet ve ayrımcılık.
- Cahiliye: İçki, kumar. Günümüz: Çeşitli bağımlılıklar (alkol, uyuşturucu, kumar).
Değerlendirme: Cahiliye, sadece tarihi bir dönemin adı değil, aynı zamanda Kur'an'ın reddettiği bir zihniyettir. Bu zihniyetin temelinde bilgisizlik, adaletsizlik, kibir ve insan onurunu hiçe sayma vardır. Bu tür davranışlar, şekil değiştirse de günümüzde de varlığını sürdürmektedir. Bunun temel nedeni, insanların ilahi rehberlikten uzaklaşarak kendi heva ve heveslerinin peşine düşmesidir.
Etkinlik 4-5: Hz. Muhammed'in (sav) Çocukluk Yılları
Peygamberimizin çocukluk yıllarındaki olayları ve ahlaki özelliklerini inceleme.
Peygamberimizin Çocukluk Yılları ve Ahlakı
Hz. Muhammed'in (sav) Çocukluk Yılları (Bilgi Grafiği):
- Doğumundan önce babası Abdullah'ı kaybetti.
- 4 yaşına kadar sütannesi Halime'nin yanında kaldı.
- 6 yaşında annesi Amine'yi kaybetti.
- 8 yaşına kadar dedesi Abdülmuttalib'in himayesinde kaldı.
- 8 yaşından itibaren amcası Ebu Talib'in yanında büyüdü.
Çocukluk Yıllarındaki Ahlaki Özellikleri ve Örnekler:
- Saygılıydı: Kendisine bakan annesine, dedesine, amcasına ve yengesine karşı her zaman derin bir saygı ve sevgi gösterirdi.
- Çalışkandı: Küçük yaşlardan itibaren ailesine destek olmak için çobanlık yapmıştır.
- Yardımseverdi: Arkadaşlarıyla oyun oynarken bile adil davranır, zayıfın yanında olur, kimsenin hakkını yemezdi. Bu özellikleri, onun ileride "el-emin" (güvenilir) olarak anılmasının temellerini atmıştır.
Değerlendirme: Hz. Muhammed (sav) gibi saygılı, çalışkan ve yardımsever olmak için aile büyüklerimize saygı göstermeli, onlara yardım etmeli; okulda ve evde sorumluluklarımızı yerine getirmeli; arkadaşlarımıza karşı adil ve yardımsever davranmalıyız.
Etkinlik 6-7: Hz. Muhammed'in (sav) Gençlik Yılları
Peygamberimizin gençlik yıllarındaki olayları ve ahlaki özelliklerini inceleme.
Güvenilir Bir İnsanın Özellikleri: 1- Doğru sözlüdür. 2- Emanete ihanet etmez. 3- Adaletlidir. 4- Merhametlidir. 5- Sözünde durur. 6- Yardımseverdir.
Gençlik Yıllarındaki Örnek Davranışları
- Hilfülfudul (Erdemliler Birliği): Mekke'de haksızlığa uğrayanların hakkını savunmak için kurulan bu birliğe katılması, onun genç yaşından itibaren adaletli ve yardımsever olduğunu gösterir.
- Kâbe Hakemliği: Kâbe onarılırken Hacerülesved'i yerine koyma konusunda kabileler arasında çıkan anlaşmazlığı, herkesi memnun eden zekice ve adil bir çözümle halletmesi onun adaletli, zeki (fetanet sahibi) ve herkes tarafından güvenilir (el-emin) kabul edildiğini gösterir.
- Evliliği ve Ticareti: Hz. Hatice'nin ticaret kervanını yönetirken gösterdiği dürüstlük ve çalışkanlık, onun güvenilir ve doğru sözlü olduğunun en büyük kanıtlarındandır. Bu güzel ahlakı, Hz. Hatice ile saygı ve sevgi dolu bir evlilik yapmasına vesile olmuştur.
Etkinlik 8-10: Fil Suresi ve Fil Vakası
Fil suresinin anlamını Fil Vakası ile ilişkilendirerek yorumlama.
Fil Vakası ve Fil Suresi
Fil Vakası'nın Özeti: Yemen valisi Ebrehe, Kâbe'nin ziyaret edilmesini kıskanarak, onu yıkmak için fillerle donatılmış büyük bir orduyla Mekke'ye yürüdü. Mekkelilerin karşı koyacak gücü yoktu. Ancak Allah, ebabil kuşlarını göndererek bu ordunun üzerine pişmiş çamurdan taşlar yağdırdı ve onları "yenilmiş ekin yaprağı" gibi helak etti. Bu olay, Peygamberimizin doğumundan kısa bir süre önce gerçekleşmiştir.
Surenin Mesajları ve Önemi:
- Bu sure, Kâbe'nin ve kutsal değerlerin bizzat Allah tarafından korunduğunu gösterir.
- Ne kadar güçlü olursa olsun, Allah'a ve O'nun kutsallarına savaş açanların sonunun hüsran olacağını anlatır.
- İnsanlara, kendilerinden çok daha güçlü orduları bile yok eden Allah'ın sonsuz kudretini hatırlatır ve O'na sığınmaları gerektiğini öğretir.
- Bu olayın Peygamberimizin doğumuna yakın gerçekleşmesi, onun peygamberliğine bir işaret olarak kabul edilir.
Kontrol Noktası Bilgileri:
1. Fil suresinde "Fil Vakası" anlatılmaktadır. (Doğru)
2. Fil suresi adını Yemen Valisi Ebrehe'den almıştır. (Yanlış)
3. Fil ashabının yaşadıklarından ders almak gerekir. (Doğru)
4. Fil Vakası, Hz. Muhammed (sav) doğduktan sonra gerçekleşmiştir. (Yanlış)
Görüşlerinizi yoruma yazabilir misiniz?