9. Sınıf Temel Dini Bilgiler Ders Kitabı 2.Ünite Ölçme ve Değerlendirme Cevapları Sayfa 58-61

2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Soruları

A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlarının başına “D”, yanlış olanlarının başına “Y” harfini yazınız.

• (D) 1. Ekonomik faaliyetlerde haram, "yapılması kesin olarak yasaklanan işler ve meşru olmayan yollardan elde edilen kazanç" anlamlarına gelir.
• (D) 2. Vakıflar ve dernekler, ihtiyaç sahipleriyle yardımseverler arasında köprü olma görevini yürütür.
• (Y) 3. İşçinin ücreti çalışmasının sonunda belirlenmelidir.
• (D) 4. Trafik kurallarına uymamak kul hakkı ihlalidir.
• (Y) 5. İslam’da mülk sahibinin malı üzerinde tasarruf hakkı sınırsızdır.

B. Yukarıda verilen kelimelerden uygun olanlarıyla cümleleri tamamlayınız.

1. İsar; kişinin kendi ihtiyacı varken başkalarına yardımda bulunarak özverili davranması, onları kendisine tercih ederek fedakârlık yapmasıdır.

2. Maddi menfaat beklemeksizin Allah (cc) rızası için verilen borca karzıhasen denir.

3. "Kişinin kendi malını Allah (cc) rızası için harcaması" anlamına gelen infak, farz olan zekâtla beraber her çeşit yardımı kapsar.

4. İslami kaynaklarda karaborsacılık yerine ihtikâr kavramı kullanılır.

5. Görevi veya nüfuzu kötüye kullanarak sağlanan gayrimeşru menfaate rüşvet denir.

C. Aşağıdaki soruları dikkatle okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

1. "Zenginlik, mal çokluğu değildir; asıl zenginlik, gönül tokluğudur.” Bu hadiste vurgulanan ahlaki ilke aşağıdakilerden hangisidir?

• A) Diğerkâmlık
• B) Helal kazanç
• C) Tamahkârlık
• D) Kanaatkârlık
• E) Meşru alışveriş

58

2. Aşağıdakilerden hangisi helal kazanç yollarından biri değildir?

• A) Bağış
• B) Emek
• C) Faiz
• D) Miras
• E) Ticaret

3. Aşağıdakilerden hangisi İslam tarihindeki infak kültürüne örnek olarak gösterilemez?

• A) Zimem defteri
• B) Sadaka taşı
• C) Vakıf
• D) Karzıhasen
• E) İhtikâr

4. Aşağıdaki ayetlerden hangisi karzıhasen ile ilgili değildir?

• A) "...Allah şöyle demişti: Ben sizinle beraberim. Eğer namazı kılar, zekâtı verir... ve fakirlere gönülden yardımda bulunarak Allah'a güzel bir borç verirseniz..."
• B) "Sadaka veren erkeklere ve sadaka veren kadınlara ve Allah'a güzel bir ödünç verenlere, verdiklerinin karşılığı kat kat ödenir..."
• C) "Allah'a güzel bir borç verirseniz O da bunu size fazlasıyla öder ve sizi bağışlar..."
• D) "Kim Allah'a güzel bir borç verirse Allah bunu fazlasıyla öder..."
• E) "Rab'lerinin davetine icabet ederler ve namazı kılarlar. Onların işleri, aralarında danışma iledir..."

5. Aşağıdaki ayetlerden hangisi kul hakkı ile ilgili değildir?

• A) “İnsanların hakkı olan şeyleri kısmayın. Yeryüzünde bozgunculuk yaparak karışıklık çıkarmayın.”
• B) "O hâlde sen; akrabaya, yoksula, yolda kalmışa hakkını ver..."
• C) “... De ki: Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?..."
• D) "Aranızda birbirinizin mallarını haksız yere yemeyin..."
• E) "Yetimlerin mallarını haksız olarak yiyenler şüphesiz karınlarına ancak ateş dolduruyorlar..."

6. Verilen yargılardan hangileri işçi ve işveren hakları ile ilgili değildir?

• A) Yalnız I
• B) Yalnız II
• C) I ve II
• D) I ve III
• E) II ve III

7. Bu ayet ve hadislerden hangileri ekonomik hayatı tehdit eden olumsuzluklarla ilgilidir?

• A) I ve II
• B) I ve III
• C) II ve III
• D) II ve IV
• E) II, III ve IV

59-60

D. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. İslam ekonomisinin temel ahlaki ilkelerini açıklayınız.

İslam ekonomisinin temel ahlaki ilkeleri; helal kazanç, adalet, dürüstlük, kanaatkârlık, cömertlik, tasarruf ve infaktır. Bu ilkeler, ekonomik faaliyetlerin sadece maddi kazanç için değil, aynı zamanda Allah'ın rızasını kazanmak ve toplumsal fayda sağlamak amacıyla yapılmasını hedefler.

2. Helal kazancın önemini bir ayet ve hadis örneği vererek açıklayınız.

Helal kazanç, İslam'da büyük önem taşır. Kur'an'da, "Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollarla yemeyin." (Nisa, 4/29) buyrulur. Peygamberimiz de "Hiç kimse elinin emeğinden daha hayırlı bir yiyecek asla yememiştir." diyerek emeğe dayalı helal kazancın değerini vurgulamıştır.

3. İslam tarihinden infak kültürüyle ilgili örnekler veriniz.

İslam tarihinde infak kültürünün en güzel örnekleri vakıflar, sadaka taşları ve zimem defteri uygulamalarıdır. Örneğin, sadaka taşları sayesinde yardım eden ile alan birbirini görmeden, onur kırılmadan yardımlaşma sağlanırdı. Zimem defteri geleneğiyle de zenginler, yoksulların borçlarını gizlice öderdi.

4. Kul hakkına riayet etmenin toplumsal hayata nasıl bir etkisi olur? Açıklayınız.

Kul hakkına riayet etmek, toplumda güven, adalet ve huzur ortamını tesis eder. Herkesin hakkının korunduğu bir toplumda insanlar birbirine güvenir, haksızlık ve kargaşa azalır. Bu durum, sosyal ilişkileri güçlendirir ve toplumsal barışa katkı sağlar.

5. Ekonomik hayatı tehdit eden unsurlara örnekler veriniz.

Ekonomik hayatı tehdit eden unsurlar arasında faiz (riba), rüşvet, hileli satış, karaborsacılık (ihtikâr), israf ve haksız kazanç yolları bulunur. Bu uygulamalar, gelir adaletsizliğine, güvensizliğe ve toplumsal huzursuzluğa yol açar.

58-61