9. Sınıf Din Kültürü 2. Ünite: İslam'da İnanç Esasları -Dijital Ders Defterim

2.1. İman ve İmanın Mahiyeti

İman: Kesin olarak inanmak, gönülden onaylamak (tasdik etmek) ve güvenmektir.

Tasdik ve İkrar: **Tasdik**, kalbin kabul etmesidir; imanın temelidir. **İkrar** ise kalpteki bu inancı dil ile söylemektir; kişinin Müslüman olarak tanınmasını sağlar.

Salih Amel: İmanın gereği olarak yapılan iyi, güzel ve faydalı işlerdir. İmanın meyvesidir.

İmanın iki türü vardır: Taklidî İman: Delile dayanmadan, aileden ve çevreden görerek edinilen imandır. Zayıftır. Tahkikî İman: Bilgiye, delillere ve araştırmaya dayalı bilinçli imandır. Kuvvetlidir ve İslam'ın istediği asıl iman budur.

Akılda Kalıcı Örnekler

Örnek 1 (Tahkikî İman): Evrendeki kusursuz düzeni (gezegenlerin yörüngesi, suyun döngüsü vb.) araştıran bir bilim insanının, "Bu düzen tesadüfen olamaz, mutlaka bir Yaratıcısı olmalı" diyerek Allah'a inanması tahkikî imana bir örnektir.

Örnek 2 (İman-Amel): Birine "Yüzme biliyorum" demek (ikrar) ve buna gerçekten inanmak (tasdik) imana benzer. Ama asıl marifet, suya atlayıp yüzmektir (amel).

Örnek 3 (Salih Amel): Yaşlı bir teyzenin poşetlerini taşımak güzel bir davranıştır. Bunu "Allah'ın rızasını kazanmak için" niyetiyle yapmak ise "salih amel"dir.

2.2. İslam'da İman Esasları (Amentü)

İslam'da inanılması zorunlu olan altı temel ilkeye "İmanın Şartları" veya "Amentü Esasları" denir. Bu altı esas bir bütündür; birini inkâr etmek, hepsini inkâr etmek gibidir.

1. Allah'a İman (Tevhit İnancı)

İmanın temelidir. Allah'ın varlığına, birliğine, eşi ve benzeri olmadığına inanmaktır. Buna **Tevhit** denir. Allah'ı **Zati** ve **Subuti** sıfatlarıyla tanırız.

Zâtî Sıfatlar (Sadece Allah'ta bulunur)
Vücud	Var olmak.
Kıdem	Başlangıcı olmamak.
Beka	Sonu olmamak.
Vahdaniyet	Bir ve tek olmak.
Muhalefetün lil-havadis	Yarattıklarına benzememek.
Kıyam bi-nefsihi	Var olmak için hiçbir şeye muhtaç olmamak.

Subûtî Sıfatlar (Allah'ta sonsuz, varlıklarda sınırlıdır)
Hayat	Diri ve canlı olmak.
İlim	Her şeyi bilmek.
Semi	Her şeyi işitmek.
Basar	Her şeyi görmek.
İrade	Dilemek.
Kudret	Her şeye gücü yetmek.
Kelam	Konuşmak.
Tekvin	Yaratmak.

Akılda Kalıcı Örnekler

Örnek 1 (Tevhit): Bir gemiyi aynı anda iki kaptan yönetmeye kalkarsa gemi batar. Evren gemisi de milyonlarca yıldır batmadığına göre, kaptanı (yöneticisi) tektir.

Örnek 2 (İlim): Biz sadece önümüzdeki duvarı görürüz, arkasında ne olduğunu bilmeyiz. Allah ise (İlim sıfatıyla) hem duvarı, hem arkasındakini, hem dününü hem de yarınını aynı anda bilir.

Örnek 3 (Kudret): Bizim bir sandalye yapmak için ağaca, çiviye, çekice ihtiyacımız vardır. Allah ise (Kudret ve Tekvin sıfatlarıyla) "Ol!" der ve evrenleri yoktan var eder.

2. Meleklere İman

Melekler: Nurdan yaratılmış, gözle göremediğimiz, yorulmayan, günah işlemeyen ve sürekli Allah'a itaat eden ruhani varlıklardır. Görevlerine göre isim alırlar.

Akılda Kalıcı Örnekler

Örnek 1: Okulda her hareketimizi kaydeden güvenlik kameraları gibi, Kiramen Kâtibin melekleri de iyi-kötü her davranışımızı kaydeder. Bu inanç, bizi yalnızken bile kötülük yapmaktan alıkoyar.

Örnek 2: Yağmurun yağması, rüzgarın esmesi gibi doğa olaylarını yöneten bir "sistem" olduğunu biliriz. Meleklere iman, bu sistemin yöneticilerinin (Mikail ve yardımcıları) olduğunu bilmektir.

Örnek 3: Önemli bir mesajı (örneğin bir mektubu) bize getiren postacıya güveniriz. Vahiy de Allah'tan gelen en önemli mesajdır ve bu mesajı getiren "özel elçi" Cebrail'e inanmak gerekir.

3. Kitaplara İman

Allah'ın, insanlara yol göstermek için peygamberleri aracılığıyla gönderdiği ilahi mesajların (kitaplar ve suhuflar) hepsine inanmaktır.

4. Peygamberlere İman

Peygamber: Allah'ın, emir ve yasaklarını insanlara bildirmek için seçtiği elçilerdir. Onlar da bizim gibi insandır ama günah işlemezler (ismet sıfatı).

5. Ahiret Gününe İman

Bu dünyanın sonlu olduğuna ve ölümden sonra herkesin yeniden diriltilerek sonsuz bir hayata başlayacağına inanmaktır.

Akılda Kalıcı Örnekler

Örnek 1: Dünya hayatı, bir okul gibidir. Sürekli sınav oluruz. Ahiret ise karne günüdür. Çalışanların mükafatını (Cennet), çalışmayanların cezasını (Cehennem) alacağı yerdir.

Örnek 2: Bu dünyada birine haksızlık yapan biri ceza almadan kurtulabilir. Ahirete iman, ilahi adaletin mutlaka tecelli edeceğine, kimsenin yaptığının yanına kâr kalmayacağına inanmaktır. Bu da topluma güven verir.

Örnek 3: Bir tohumun toprağın altında "ölüp" baharda yeniden yeşermesi gibi, insanın da ölümden sonra ahirette yeniden diriltileceğine inanmaktır.

6. Kaza ve Kadere İman

Kader ve Kaza: Kader, Allah'ın her şeyi bir plan ve ölçü ile programlamasıdır. Kaza ise bu programın zamanı gelince gerçekleşmesidir.

İnsan, **cüz'i iradesi** ile kendi eylemlerini seçmekte serbesttir ve bunlardan sorumludur.

Soru: Kadere iman, tembellik demek midir?

Cevap: Asla! Tam tersine, kadere doğru iman etmek, **çalışmayı** ve **tedbir almayı** gerektirir. Bir çiftçi "nasılsa kaderimde varsa ürün olur" deyip tarlayı sürmeden, tohum ekmeden beklemez. Önce üzerine düşen görevi yapar (irade ve tevekkül), sonra sonucu Allah'tan bekler. Bu, doğru kader anlayışıdır.

2.4. Kur'an'dan Mesajlar: Bakara Suresi 177. Ayet (Ayetü'l-Birr)

Bu ayet, İslam'da "gerçek iyilik ve erdemin (birr)" ne olduğunu en kapsamlı şekilde tanımlar. Gerçek iyiliğin, sadece şekilsel ibadetlerden ibaret olmadığını; imanın esaslarına gönülden inanmak ve bu inancı güzel ahlakla hayata yansıtmak olduğunu vurgular.

Soru: Bakara 177'ye göre "gerçek iyi" kimdir?

Gerçek iyi, şu özelliklere sahip olan kimsedir:
- **İnancı sağlamdır:** İmanın altı şartına da gönülden inanır.
- **Cömert ve yardımseverdir:** Sevdiği malından akrabaya, yetime, yoksula ve yolda kalmışa verir.
- **İbadetlerine sadıktır:** Namazı kılar, zekâtı verir.
- **Ahlakı güzeldir:** Verdiği sözde durur ve her türlü zorluk karşısında sabreder.

Hazırlayan: Abdurrahman Seyhan

www.sorularladers.net