10. Sınıf Din Kültürü 3. Ünite Sunum - 3.3. İslam ve Barış

1/31

A-

A+

Tam Ekran

Önceki

Sonraki

İslam'ın Evrensel Mesajları

3.3. İslam ve Barış

Ünite 3 - Konu 3

Bu Konuda Neler Öğreneceğiz?

• "İslam", "Selam" ve "Barış" kelimeleri arasındaki anlamsal ilişkiyi.

• İslam dininin temel hedefinin barış ve esenlik ortamı oluşturmak olduğunu.

• Müslümanın, çevresine güven veren bir birey olması gerektiğini.

• Medine Vesikası'nın farklı inanç gruplarıyla birlikte yaşama modeli olarak önemini.

• Cihat kavramının gerçek anlamını ve kapsamını.

• Savaşın İslam'da neden son çare olarak görüldüğünü.

• Kişinin kendi nefsiyle mücadelesinin neden "Büyük Cihat" sayıldığını.

Anahtar Kavramlar

İslam: "s-l-m" kökünden gelir. Kurtuluşa erme, güven ve emniyette olma, sulh ve barış yapma anlamlarına sahiptir.

Selam: Allah'ın isimlerinden biridir. Barış ve esenlik sahibi, kurtuluşa erdiren demektir.

Sulh: Barış, uzlaşma.

Emniyet: Güven, güvenlik içinde olma.

Cihat: Gayret sarf etmek, elinden gelen bütün imkânları kullanmak. Sadece savaş değil, nefisle, ilimle, malla yapılan mücadeleyi de kapsar.

Mücahede: Kişinin nefsinin kötü istek ve arzularına karşı verdiği mücadele.

İslam = Barış ve Güven

İslam kelimesi, "kurtuluşa erme, güven ve emniyette olma, sulh ve barış yapma" anlamlarına gelen "s-l-m" kökünden türemiştir. Bu nedenle İslam, özü itibarıyla bir barış ve esenlik dinidir. Allah’ın isimlerinden biri olan "es-Selam" da barış ve esenlik sahibi anlamına gelir. Dolayısıyla Müslüman, hem kendi içinde hem de çevresiyle barışık olan, insanlara huzur ve güven veren kişidir.

İslam'ın Hedefi

İslam, insanların barış içerisinde yaşamalarını ister. Bir toplumda barış ve adalet hakim olduğunda bilim, sanat ve medeniyet gelişir. Savaşlar ise medeniyetleri yıkar; merhamet, hak ve adalet duygusunu yok eder. İslam, yeryüzünde can, akıl, nesil, din ve mal emniyetini sağlamayı hedefler.

Kur'an'ın Barışa Çağrısı

"Ey iman edenler! Hep birden İslam'a (barışa) girin. Sakın şeytanın peşinden gitmeyin; çünkü o, apaçık düşmanınızdır.”

(Bakara suresi, 208. ayet)

Bu ayet, inananları tam bir teslimiyetle barış ve güven ortamına girmeye davet etmektedir.

Tarihten Bir Barış Örneği: Medine Vesikası

Hz. Muhammed (s.a.v.), Medine'ye hicret ettiğinde orada yaşayan Müslüman, Yahudi, Hristiyan ve putperest topluluklarla bir araya gelerek "Medine Vesikası" olarak bilinen bir toplumsal sözleşme hazırladı. Bu sözleşme, farklı inançlara sahip insanların barış ve adalet içinde bir arada yaşamasının temelini atmıştır.

Medine Vesikası'nın İlkeleri

• Tüm gruplar Medine'de bir arada barış içinde yaşayacak.
• Herkes kendi dinini özgürce yaşayacak ve birbirine saygı gösterecek.
• Medine'ye bir saldırı olursa, şehir hep birlikte savunulacak.
• Suç işleyenler korunmayacak ve adil bir şekilde cezalandırılacak.

Cihat Nedir?

Cihat, "cehd" kökünden gelir ve "gayret etmek, çaba sarf etmek, bir işi başarmak için elinden gelen bütün imkânları kullanmak" demektir. Bu, sadece savaşmak anlamına gelmez.

Cihadın Kapsamı

Nefis ile Cihat (Büyük Cihat)

Kişinin kendi kötü duygu, düşünce ve arzularıyla mücadelesidir. En büyük cihat olarak kabul edilir.

İlim ve Tebliğ ile Cihat

Dini emirleri öğrenmek, yaşamak, başkalarına güzel öğütle anlatmak, iyiliği emredip kötülükten sakındırmak.

Mal ile Cihat

Ekonomi, kültür, teknoloji gibi alanlarda insanlığa faydalı çalışmalar yapmak; Allah yolunda harcamada bulunmak.

Can ile Cihat (Küçük Cihat)

Zorunlu durumlarda vatanı, canı, malı ve diğer kutsal değerleri savunmak için yapılan meşru savunma savaşıdır.

Savaş: Son Çare

İslam, özü itibarıyla barış dinidir ve savaşı son çare olarak görür. Hz. Peygamber, "Ey insanlar, düşmanla karşılaşmayı temenni etmeyiniz. Allah'tan sizi savaştan korumasını isteyiniz." buyurmuştur. Ancak vatan toprakları işgal edildiğinde veya can ve mal güvenliği tehdit altına girdiğinde savunma savaşı meşru hale gelir.

Fatih Sultan Mehmet'in Bosna Fermanı

Fatih Sultan Mehmet'in Bosna'yı fethettikten sonra oradaki Fransisken rahiplerine verdiği ferman, İslam'ın barış ve hoşgörü anlayışının en güzel örneklerindendir. Fermanda şöyle denilmiştir:

"...Hiç kimse ne bu adı geçen insanları ne de onların kiliselerini rahatsız etmesin ve zarar vermesin. İmparatorluğumda huzur içerisinde yaşasınlar..."

Bu Bilgiler Ne İşimize Yarayacak?

İslam'ın bir barış dini olduğunu anlamak, dinimize yönelik yanlış algılamaları düzeltmemizi sağlar. Cihat kavramının gerçek anlamını öğrenerek, onu sadece savaşla sınırlayan hatalı yorumlardan uzak dururuz. Kendi nefsimizle mücadele etmenin, ilim ve ahlak yolunda gayret göstermenin de birer cihat olduğunu biliriz. Medine Vesikası ve Bosna Fermanı gibi tarihi örnekler, farklılıklara saygı göstererek bir arada barış içinde yaşamanın mümkün olduğunu bize gösterir.

Sıra Sizde: Düşünelim

Soru: Metne göre, kişinin kendi nefsiyle mücadelesi (mücahede) neden "büyük cihat" olarak görülmektedir?

Çünkü insanın içindeki kötü duygular, meşru olmayan istekler ve bencil arzular, sürekli ve en zorlu düşmandır. Bu iç düşmanı yenmek, dışarıdaki bir düşmanı yenmekten daha zordur ve sürekli bir gayret gerektirir.

Etkinlik: Yorumlayalım

Soru: Medine Vesikası'nın hazırlanma sebepleri neler olabilir?

Medine'deki farklı inanç grupları arasında yıllardır süren kan davaları ve savaşlara son vermek, herkesin can ve mal güvenliğini sağlamak, adil ve huzurlu bir ortak yaşam ortamı oluşturmak ve şehri dış saldırılara karşı birlikte savunmaktır.

Güncel Problem

Soru: Günümüzde farklı inançlara sahip insanların yaşadığı bir toplumda barışı sağlamak için Medine Vesikası'ndan hangi ilkeler örnek alınabilir?

Din ve vicdan özgürlüğüne saygı, herkesin kanun önünde eşit olması, adaletin herkese uygulanması, ortak vatanın dış tehditlere karşı birlikte savunulması gibi ilkeler örnek alınabilir.

Değerlendirme: Doğru - Yanlış

1. İslam kelimesinin barış ve güven ile bir anlam ilişkisi yoktur.

Değerlendirme: Doğru - Yanlış

2. İslam'a göre savaş, ancak vatan savunması gibi zorunlu durumlarda başvurulan son çaredir.

Değerlendirme: Doğru - Yanlış

3. Cihat, sadece savaş meydanında düşmanla mücadele etmek demektir.

Değerlendirme: Doğru - Yanlış

4. Medine Vesikası, farklı dinlere mensup insanların bir arada barış içinde yaşamasını hedeflemiştir.

Değerlendirme: Doğru - Yanlış

5. İnsanın kendi nefsinin kötü arzularıyla mücadelesi "büyük cihat" olarak isimlendirilmiştir.

Değerlendirme: Doğru - Yanlış

6. Fatih Sultan Mehmet'in Bosna Fermanı, sadece Müslümanların haklarını güvence altına almıştır.

Değerlendirme: Boşluk Doldurma

1. İslam kelimesi, barış ve esenlik anlamına gelen __________ kökünden türemiştir.

s-l-m (silm)

Değerlendirme: Boşluk Doldurma

2. Allah'ın (c.c.) barış ve esenlik sahibi olan anlamına gelen ismi __________'dır.

Es-Selam

Değerlendirme: Boşluk Doldurma

3. Hz. Peygamber'in Medine'deki tüm gruplarla yaptığı toplumsal sözleşmeye __________ denir.

Medine Vesikası

Değerlendirme: Boşluk Doldurma

4. Kişinin nefsinin kötü isteklerine karşı verdiği mücadeleye __________ denir.

Mücahede / Büyük Cihat

Değerlendirme: Test 1

Aşağıdakilerden hangisi cihat kavramının sözlük anlamlarından biridir?

A) Teslim olmak

B) Gayret etmek

C) Barış yapmak

D) İnanmak

Değerlendirme: Test 2

Hz. Peygamber'in hadisine göre "büyük cihat" olarak nitelendirilen mücadele hangisidir?

A) Mal ile yapılan mücadele

B) Düşmanla yapılan savaş

C) Nefse karşı verilen savaş

D) İlim öğrenme mücadelesi

Değerlendirme: Test 3

Medine Vesikası ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Din özgürlüğünü güvence altına almıştır.

B) Sadece Müslümanların haklarını korumuştur.

C) Şehrin ortak savunulmasını öngörmüştür.

D) Suç işleyenlerin adil yargılanmasını esas almıştır.

Değerlendirme: Test 4

İslam'ın temel değerlerinden olan can, mal, akıl, din ve nesil güvenliğini sağlamak öncelikle neye bağlıdır?

A) Zengin bir topluma

B) Güçlü bir orduya

C) Sürekli savaş halinde olmaya

D) Huzur, güven ve barış ortamına

🎉

Konu Tamamlandı!

Bu bölümde İslam'ın özünde bir barış ve esenlik dini olduğunu, cihat kavramının gerçek anlamını ve İslam tarihindeki barışçıl birlikte yaşama örneklerini öğrendik.

Diğer konuda görüşmek üzere!